به نقل از روزنامه تعادل، برخی از تولید کنندگان و وارد کنندگان برنج، نسبت به احتمال رسوب برنجهای وارداتی گیر کرده در گمرک و احتمال افزایش تصاعدی قیمت این محصول طی ماههای آینده هشدار دادند. این گروه از افراد علاوه بر انتقاد به قوانین ممنوعیت دورهای واردات برنج، با ارائه پیشنهاداتی تلاش در راستای کاهش آسیبها و ضررها دارند.
طرح ممنوعیت واردات برنج هر ساله در مرداد ماه به مدت 4 ماه آغاز شده و ادامه پیدا میکند. در سال جاری، انجمن تولید کنندگان و تأمین کنندگان برنج طی نامهای در تاریخ 4 تیر ماه به آقای عسگری (رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس) در خصوص آسیبها و ضررهای این طرح تحلیلهایی انجام داد همچنین 5 پیشنهاد در راستای جبران ضررها عنوان نمود. مهمترین بخش این نامه به تعیین وضعیت برنجهای انبار شده در گمرک اشاره داشت. بنا بر توضیحات این انجمن برنجهای موجود در گمرک بایستی خارج از طرح ممنوعیت محسوب شوند و هر چه سریعتر با ارائه ارز اختصاصی و دستورات مربوط به ترخیص، برای ورود آنها به بازار اقدام شود. به تعویق انداختن چنین دستورالعملهایی با خود مشکلاتی همچون رسوب برنجها و افزایش خارج از کنترل قیمت برنج در ماههای آتی را به دنبال خواهد داشت.
این انجمن اینطور عنوان کرد که اجرای طرح ممنوعیت در سال 1400 باعث افزایش ناگهانی 5 برابری برنج ایرانی در بازار و کاهش عرضه چشمگیر برنجهای خارجی شد. آسیب وارده به حدی بود که حتی با توزیع حدود 600 هزار تن برنج توسط GTC، وضعیت بازار به حالت استاندارد و معمول خود بازنگشت. این افزایش قیمت و کمبود عرضه در حالی رخ داد که اوایل سال 1400 قیمت برنج ایرانی و خارجی در یک حدود بودند و مصرف کننده قدرت انتخاب و خرید بیشتری داشت.
در سال 1401 به دنبال اقداماتی همچون افزایش تولید برنج ایرانی، گرانی غیر منطقی نمونههای ایرانی، قیمت گذاریهای دستوری برنج ایرانی و تأمین کسری برنج از طریق واردات با خود رکود بازار را به دنبال داشت. تحلیل گران بر این باورند که در سال جاری با توجه به شباهت قیمت برنج ایرانی و خارجی با ادامه پیدا کردن اجرای طرح ممنوعیت واردات، وضعیتی مشابه سال 1400 را در بازار تجربه خواهیم کرد.
در ادامه انجمن 5 پیشنهاد به منظور کاهش آسیبها و کنترل ضرر عنوان کرد، که به شرح زیر است:
- کاهش دوره ممنوعیت از 4 ماه به 2 ماه
- تخصیص ارز به برنجهای مانده در گمرک و توزیع شده در بازار
- تخصیص ارز به برنجهای به تازگی وارد شده و ترخیص فوری
- ادامه روند خرید برنج ایرانی با قیمتهای واقعی توسط بخش خصوصی
- شروع فرایند شناسنامه دار کردن و استاندارد سازی برنج ایرانی